
Gland نوعی اتصال است که هدف از به کارگیری آن ایجاد پوشش روی کابل در محل اتصال کابل ها و جعبه تقسیم است. این پوشش به جهت ایجاد ایمنی برای کابل است و از کابل ها در برابر بارهای وارده، رطوبت، گرما، شعلۀ آتش، خوردگی و آسیب های جانبی محافظت میکند.
از آنجایی که سیم کشی برق در تمام صنایع کاربرد دارد، Gland هم وسیله ای بسیار پرکاربرد است و میتواند به صورت های مختلف و در جاهای مختلف استفاده گردد. یکی از موارد مهم مصرف انواع گلند، در جایگاه های سوخت است. با توجه به اهمیت بالای ایمنی در جایگاه سوخت و وجود مواد قابل اشتعال، لازم است تا از Gland ها و کابل های مناسب جهت سیم کشی جایگاه استفاده گردد و سیستم مربوطه از استانداردهای لازم برخوردار باشد.
جهت انتخاب یک گلند مناسب برای کاربرد مورد نظر، یک سری سوالات مطرح است که با پاسخ به آنها باید نهایتاً Gland مناسب برگزیده شود. سوالات مطرح شده عبارتند از:
- Gland در فضای داخلی استفاده میشود یا در فضای باز؟
- محل استفاده از Gland، یک محیط امن است یا در یک محیط خطرناک و دارای قابلیت اشتعال و انفجار نصب میشود.
- دمای محل قرار گیری Gland چگونه است و دما ثابت یا متغیر است؟
- رطوبت و میزان گرد و غبار هوا در منطقۀ مورد نظر چقدر است؟
- آیا در نزدیکی آن، گازها و مواد خورنده وجود دارد؟
انواع گلند ها با توجه به کاربرد مورد انتظار از آنها دارای انواع مختلفی از لحاظ جنس، ساختار، شکل و مواد هستند که در ادامۀ این مطلب به آنها اشاره خواهد شد.
انواع گلند از لحاظ جنس
1. گلند پلاستیکی
گسترۀ بسیار زیادی از اتصالات و کابل ها قابلیت استفاده از گلند پلاستیکی را دارند. مقاومت این Gland ها در برابر مواد خورنده مانند آب نمک، گریسها و اسیدهای ضعیف خوب است و بنابراین در شرایطی که محل قرار گیری کابل ها و گلند در مجاورت مواد خورنده است، استفاده از Glandهای پلاستیکی توصیه میشود.
گلندهای پلاستیکی اصولاً در برابر دماهای بالا مقاومت خوبی ندارند و از این رو استفاده از آنها در مجاورت مواد قابل اشتعال و آتش زا به هیچ عنوان توصیه نمیگردد. این گلندها در رنگ های مختلفی موجود هستند و از این رو قابلیت کد گذاری آنها وجود دارد.
2. گلند فولاد ضد زنگ (Stainless Steel)
Gland های از جمس فولاد ضد زنگ نوعی از گلندهای فلزی هستند که معمولاً داراری درجه حفاظتی IP69 و IP68 ضد آب هستند. این نوع Gland دارای خاصیت مقاومت در برابر خوردگی بالایی در مواجه موادی چون الکل، بنزین، اسیدهای ضعیف و آب نمک است.
از آنجایی که این گلندها دارای مقاوت بالایی در برابر دما و فشار هستند به طور گسترده در صنایعی چون دکل های سیم کشی برق و تلفن، اتوماسیون صنعتی و انرژی های تجدید پذیر استفاده میشوند.
3. گلند برنجی با روکش نیکل (Nickel Plated Brass Cable Gland)
این نوع گلند از جنس برنج است و پوششی از نیکل روی جنس برنجی قرار گرفته است. از این گلند به طور گسترده در ماشین آلات، نیروی دریایی و کارخانجات استفاده میشود. این گلندها مقاومت دمایی و فشاری مناسبی دارند و قادر هستند در بازۀ دمایی -40 تا 120 درجه سانتی گراد کار کنند.
4. گلند آلومینیومی (Aluminum Cable Gland)
این گلندها معمولاً با یک روکش PVC برای حالت آرموردار استفاده میشوند و میتوان از آنها برای محیط های داخلی و خارجی استفاده کرد. درجه حفاظتی گلندهای آلومینیومی IP66 میباشد.
5. گلند PVC
گلندهای PVC از مقاومت بالایی برخوردار بوده و بسیار سبک هستند. این گلندها انعطاف پذیری مناسبی دارند و معمولاً از آنها برای محیط های خارجی و نامناسب استفاده میشود.
در جدول زیر مقایسه ای کلی بین گلندهای فلزی و پلاستیکی عنوان شده است :
جنس | کاربردهای متداول | مشخصات |
---|---|---|
گلند برنجی | تجهیزات پزشکی تجهیزات کنترلی تجهیزات اندازه گیری ماشین الات |
مقاومت در برابر خوردگی رسانا گرما و حرارت |
گلند پلاستیکی | سیم کشی تلفن وسایل ابزار دقیق کابل های اینترنت کابل های برق |
مناسب برای استفاده در کابل های منعطف تنوع در رنگ و مناسب برای کد گذاری رنگی کابل ها قیمت پایین |
انواع گلند بر اساس نوع ابعاد و رزوه
گلند نوع PG
این نوع گلندها طبق استاندارد DIN 40430 و در آلمان و کشورهای آلمانی زبان استفاده میشوند. عدد درج شده بعد از PG در مشخصات گلند، نشان دهندۀ بیشترین قطر کابل عبوری از گلند بر حسب میلی متر میباشد.
گلند نوع متریک (Metric Cable Gland (M
رزوۀ متریک بر اساس استاندارد ISO متداول ترین نوع رزوۀ پیچ ها است. عدد بعد از M در پیچ ها و گلند ها نشان دهندۀ قطر خارجی اسمی پیچ بر حسب میلی متر میباشد.
گلند نوع NPT
این نوع از رزوه های گلندها طبق استاندارد بین المللی لوله هات و اتصالات NPY ساخته میشوند. همچنین این پیچ ها دارای دونوع صاف و مخروطی هستند که در کاربردهای مختلف و برای استحکام بالا و آب بندی محکم استفاده میشوند. عدد بعد از NPT نشان دهندۀ قطر خارجی پیچ بر حسب اینچ میباشد.
گلند نوع G
نوع G بر اساس استانداردهای فنی BSP پیچ ها طراحی شده است و در سطح جهان به تصویب رسیده است. روش اتصال گلندهای نوع G به صورت اتصال نر و مادگی میباشد. عدد بعد از G نشان دهندۀ قطر خارجی پیچ بر حسب اینچ میباشد.
انواع گلند بر اساس درجه حفاظت IP
- IP 67 : این نوع از گلند بسیار معروف و قابل توجه است. گلندهای دارای درجه حفاظت IP 67 دارای خاصیت ضد آب هستند و در شرایط سخت آب و هوایی دوام طولانی مدت دارند. همچنین از جمله خواص این گلندها این است که در برابر گرد و غبار به خوبی محافظت میشوند و قادر به تحمل غوطه وری در آب بین پانزده سانتی متر و یک متر به مدت 30 دقیقه میباشند
- IP 68 : این گلندها دارای بالاترین خاصیت ضد آب هستند و میتوانند ورود گرد و غبار را به طور کامل متوقف کنند. همچنین گلندهای با این درجه حفاظت میتوانند به طور مداوم تحت فشار قرار بگیرند.
- IP 69 : این نوع گلند دارای خاصیت حفاظت در برابر آب پرفشار، درجه حرارت بالا و ورود گرد و غبار است. از این نوع گلندها برای جعبه تقسیم های حساس و دستگاه هایی که نیاز به آب بندی دارند استفاده میشود.